Hoe ga je om met bijzondere dagen als collectieve feestdagen zoals kerst en sinterklaas? Of moet de donkere maanden, oud & nieuw, verjaardagen en vakanties als je verdriet hebt en er verlies is in je leven? Dagen die iedereen zo gewoon en vanzelfsprekend samen viert. Voor jou is dat misschien niet meer zo vanzelfsprekend. De feestdagen zullen ook niet hetzelfde zijn voor jou als voorheen.
De feestdagen worden vaak omschreven als een tijd van vreugde, samenzijn en tradities. Maar wat als degene van wie jij houdt niet meer beter wordt? Voor veel mensen wordt deze periode juist een confronterend moment waarin dat verlies voelbaarder is dan ooit. Rouw tijdens de feestdagen kan zwaar zijn, het is dan belangrijk om ruimte te geven aan verdriet en betekenis te vinden in herinneringen.
Er is geen juiste of onjuiste manier om de feestdagen door te komen. Neem tijd om stil te staan bij jouw situatie en doe wat voor jou goed voelt. Het is normaal dat deze dagen extra moeilijk voelen en dat je nog te ontdekken hebt hoe jij hier het beste mee om kan gaan.
Verlies, Rouw en de Feestdagen
Volgens Manu Keirse is rouw geen proces met een vast einde; het is een reis die een leven lang duurt. Tijdens de feestdagen worden we overspoeld met beelden van gelukkige gezinnen en gezellige momenten, waardoor het gevoel van verlies versterkt kan worden. Het is belangrijk te beseffen dat dit verdriet normaal is. Verlies draait om twee zaken: enerzijds het gemis en anderzijds het leren leven met een nieuwe werkelijkheid.
In zijn boek Rouwvaardigheden pleit hij voor het omarmen van verdriet als een essentieel deel van liefde. “Rouw is de achterkant van liefde,” zegt hij. Juist tijdens de feestdagen kun je dit liefdesgevoel een plek geven door herinneringen te koesteren, ook al doet dat pijn.
Donkere maanden
De donkere maanden van het jaar zijn meestal extra moeilijk. Dit heeft ook te maken met je eigen bio ritme. Veel mensen hebben er last van dat er in de herst- en wintermaanden minder daglicht is. Dit kan leiden tot verstoring van je biologische klok wat weer vermoeidheid, minder energie, verandering van stemming en sombere maanden tot gevolg kan hebben.
Door het weer blijven veel mensen binnen. Je moet dan zelf meer doen om anderen te spreken en te zien. Doordat er buiten minder te doen is kunnen verveling en een gebrek aan afleiding op de loer liggen.
Al deze dingen samen kunnen leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor somberheid en angst. Goed om te weten waar dit bij jou mogelijk vandaan komt.
Vaak helpt het al om het binnen gezellig te maken met bijvoorbeeld verse bloemen, een dekentje, muziek en kaarsjes. Kijk wat het voor jou prettiger maakt om binnen te zijn.
Praktische tips voor verlies tijdens de feestdagen
Hier zijn vijf tips om met verlies & rouw om te gaan tijdens deze emotionele periode:
1. Maak ruimte voor herinneringen
Als jouw geliefde niet meer beter wordt is het fijn om samen herinneringen te maken. Luister samen naar muziek, kijk foto's terug, eet samen een taartje of drink een drankje. Wees gewoon even samen en laat alles wat er ontstaat maar gebeuren. Brand eventueel een kaarsje en neem een stilte moment ook voor jezelf.
Welk ritueel past bij jou en bij jullie?
2. Wees niet bang voor emoties
IK moedig je aan om je emoties te accepteren, hoe moeilijk dit ook kan zijn. Het is oké om verdrietig te zijn tijdens de feestdagen. Je hoeft niet altijd sterk te zijn.
Je emoties gaan ook echt weer even en vaak lucht het op als ze er mogen zijn.
3. Communiceer met je omgeving
Praat met familie en vrienden over hoe je je voelt. Geef aan wat je wel en niet fijn vindt. Misschien wil je een grote kerstbijeenkomst vermijden of juist wel deelnemen, maar op jouw voorwaarden.
4. Creëer nieuwe tradities
Soms zijn oude tradities niet meer mogelijk of passen ze niet meer in je veranderde situatie.
Als oude tradities te pijnlijk zijn, bedenk dan nieuwe. Dit kan helpen om het vedriet te verzachten en de feestdagen in een nieuw perspectief te plaatsen. Misschien kun je iets doen wat je dierbare graag doet of deed maar nu niet meer kan, zoals een bepaald gerecht bereiden of een wandeling maken maar dan aangepast.
5. Gun jezelf rust
De feestdagen zijn al druk genoeg. Zorg ervoor dat je tijd maakt voor jezelf. Even een moment van stilte, een kop thee, of gewoon een wandeling in de natuur kan helpen om tot rust te komen.
Wie vraag jij om hulp?
Je hebt je verlies zelf aan te gaan , je hoeft dit echter niet alleen te doen.
Verbinding maken met anderen is een belangrijke helende factor. Hoewel jij je soms terug wilt trekken kan het delen van jouw verhaal en emoties met anderen juist troost bieden. Kijk bij wie jij terecht kan voor die verbinding, dat kan een goede vriend zijn, familie, je buurvrouw maar ook lotgenoten.
Laat je feestdagen een mix zijn van ruimte voor verdriet en momenten van verbinding.
Soms is er meer ondersteuning nodig en die hulp is er. Een verliescoach kan een stukje met je meelopen en je helpen om verlies te verweven in je leven.
Spreekt mijn wandelcoaching je aan? Ik ondersteun je graag en help je in het zetten van concrete stappen zodat jij jouw veerkracht vergroot. En jij je dagelijkse leven kunt leiden waarbij jouw verlies is verweven in je leven.
Tot Slot
Het verlies van een dierbare maakt de feestdagen anders, soms zwaar. Maar zoals ik eerder al noemde: rouw is niet iets om te overwinnen, maar iets om mee te leren leven. Door ruimte te geven aan je emoties en steun te zoeken bij je omgeving, kun je de feestdagen een nieuwe betekenis geven – één waarin zowel verdriet als liefde een plek hebben.
Geef jezelf toestemming om vedriet te hebben en verlies te ervaren, want zelfs in het donkerste seizoen kan er ruimte zijn voor licht.