Wandelcoaching bij verlies,  als degene die jij liefhebt niet meer beter wordt

Wat is levend verlies?

Lineke

Levend verlies is verlies wat niet meer weg gaat.

Auw, dat is misschien helemaal niet wat je wilde horen.

Levend verlies, een term waar je vaak pas mee in aanraking komt als het in je leven opduikt.

Levend verlies is verlies dat in je leven komt en niet meer weggaat, het wordt ook wel chronisch verlies genoemd of anticiperend verlies.  Het komt voor als jijzelf of een naaste worden getroffen door door een (chronische) ziekte of beperking. Dat kan komen door kanker, niet aangeboren hersenletsel, dementie  of andere chronische aandoeningen zoals COPD.


Als je deze blog leest is de kans groot dat jouw levende verlies gaat over iemand van wie je houdt en die niet meer beter wordt. Wiens gezondheid achteruit gaat en waarvan je weet dat er in de toekomst ook het overlijden aan gaat komen.

Dat verlies is er altijd, soms wat meer op de voorgrond en soms wat meer op de achtergrond. Maar altijd aanwezig, en dat maakt het zwaar. Je hebt een lange adem nodig bij dit verlies.


Je zal ook merken dat het niet meer beter worden van degene van wie jij houdt impact heeft op verschillende vlakken in je leven. Ik gebruik hier in mijn coaching de verliescirkel voor. Hoe meer vlakken in je leven beïnvloed worden door jouw verlies, hoe meer je fundering gaat schudden. En dat is wat je merkt bij levend verlies, dat je de balans kwijt bent of raakt in je leven en je een nieuwe balans moet gaan creëren.  En hoe doe je dat?


Verlies herkennen is dan een eerste stap. En dat is pijnlijk, verdrietig, kwetsbaar en onzeker. En nog heel veel emoties meer.

Je realiseert je dat degene van wie je houd niet meer beter wordt en dat de toekomst onzeker is. Je hebt veel vragen waar lang niet altijd een antwoord op komt. Je merkt dat je praktisch in je agenda ook ruimte gaat maken, om mee te gaan met gesprekken of onderzoeken of om tijd samen door te brengen.


Als ik terug kijk hoe dit voor mij was, vond ik de eerste periode heftig en kwamen er daarna inderdaad golven van verlies met heftige pieken die dan langzaam weer afnamen.

Mijn vader kreeg ondertussen alweer 6 jaar geleden de diagnose longkanker en heeft daarvoor een scala aan behandelingen gehad. Allemaal gericht op genezing.  En toen kwam 3 jaar geleden het bericht dat er opnieuw uitzaaiingen waren gevonden en dat hij niet meer te genezen was. Hij ging de palliatieve fase in waarbij er nog wel werd behandelend (immunotherapie) maar puur gericht op verlening van het leven, genezing was niet meer mogelijk.


Ik herinner me nog de paniek die ik voelde toen ik de eerste diagnose hoorde, met de woorden van de arts: als we niks doen heeft hij nog maximaal een jaar te leven. In gedachten zag ik de begrafenis al voor me. En toen bleek dat de operatie goed was gegaan en hij kankervrij was. Daarna kwam het terug en werd er chemotherapie ingezet. Weer positieve berichten, u bent schoon. En het kwam terug en toen werd er radiotherapie ingezet. Ook hierna weer positief maar wel met de kanttekening: het is al een aantal keer teruggekomen. Het ziet er nu goed uit maar we kunnen niet in de toekomst kijken. En het kwam terug, nu niet meer te behandelen.


Ondertussen zijn we jaren verder, zijn er meerdere ziekenhuisopnames geweest, relatief goede uitslagen na een scan maar ook slechte uitslagen.  Tussen alle scans, opnames en nieuwe klachten door zakt het verlies weer terug naar de achtergrond. En als er weer wat speelt dan komt het verlies meer naar voren. Ik weet uit ervaring dat ik me dan vermoeider voel. Ik weet ondertussen ook wat wel en niet werkt voor mij. Ik heb hele fijne ondersteuning gehad van mijn mede wandelcoaches, coach supervisor en de  oprichters van stichting verborgen verlies waar ik een opleiding volg.


Dit heeft er bij mij voor gezorgd dat ik toch vol mijn leven kan leiden. Het verlies is er, het mag er ook zijn. Ik ben blij met alle momenten die ik (nog) samen heb met mijn vader, de mooie en de lastige. Ik heb geleerd om te voelen en hier niet voor terug te deinzen, want wegduwen werkt alleen maar averechts en maakt het groter dan het hoeft te zijn. Ik weet hoe ik met verlies in het algemeen omga, hoe mijn coping is en heb geleerd om af te wisselen in de verschillende coping strategieën.


Dat gun ik jou ook.

Begin bij de eerste stap, dat is het herkennen van jouw verlies. En het erkennen van jouw verlies als verlies.

Levend verlies, het gaat niet meer weg en dat is pijnlijk.


Inspiratie l tips l praktijkvoorbeelden

rust op zoeken in de natuur
22 december 2024
Hoe wandelcoaching je kan helpen de rust op te zoeken en je hoofd leeg te maken
door lineke 1 december 2024
Hoe ga je om met bijzondere dagen als collectieve feestdagen zoals kerst en sinterklaas? Of moet de donkere maanden, oud & nieuw, verjaardagen en vakanties als je verdriet hebt en er verlies is in je leven? Dagen die iedereen zo gewoon en vanzelfsprekend samen viert. Voor jou is dat misschien niet meer zo vanzelfsprekend. De feestdagen zullen ook niet hetzelfde zijn voor jou als voorheen. De feestdagen worden vaak omschreven als een tijd van vreugde, samenzijn en tradities. Maar wat als degene van wie jij houdt niet meer beter wordt? Voor veel mensen wordt deze periode juist een confronterend moment waarin dat verlies voelbaarder is dan ooit. Rouw tijdens de feestdagen kan zwaar zijn, het is dan belangrijk om ruimte te geven aan verdriet en betekenis te vinden in herinneringen. Er is geen juiste of onjuiste manier om de feestdagen door te komen. Neem tijd om stil te staan bij jouw situatie en doe wat voor jou goed voelt. Het is normaal dat deze dagen extra moeilijk voelen en dat je nog te ontdekken hebt hoe jij hier het beste mee om kan gaan. Verlies, Rouw en de Feestdagen Volgens Manu Keirse is rouw geen proces met een vast einde; het is een reis die een leven lang duurt. Tijdens de feestdagen worden we overspoeld met beelden van gelukkige gezinnen en gezellige momenten, waardoor het gevoel van verlies versterkt kan worden. Het is belangrijk te beseffen dat dit verdriet normaal is. Verlies draait om twee zaken: enerzijds het gemis en anderzijds het leren leven met een nieuwe werkelijkheid. In zijn boek Rouwvaardigheden pleit hij voor het omarmen van verdriet als een essentieel deel van liefde. “Rouw is de achterkant van liefde,” zegt hij. Juist tijdens de feestdagen kun je dit liefdesgevoel een plek geven door herinneringen te koesteren, ook al doet dat pijn. Donkere maanden De donkere maanden van het jaar zijn meestal extra moeilijk. Dit heeft ook te maken met je eigen bio ritme. Veel mensen hebben er last van dat er in de herst- en wintermaanden minder daglicht is. Dit kan leiden tot verstoring van je biologische klok wat weer vermoeidheid, minder energie, verandering van stemming en sombere maanden tot gevolg kan hebben. Door het weer blijven veel mensen binnen. Je moet dan zelf meer doen om anderen te spreken en te zien. Doordat er buiten minder te doen is kunnen verveling en een gebrek aan afleiding op de loer liggen. Al deze dingen samen kunnen leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor somberheid en angst. Goed om te weten waar dit bij jou mogelijk vandaan komt. Vaak helpt het al om het binnen gezellig te maken met bijvoorbeeld verse bloemen, een dekentje, muziek en kaarsjes. Kijk wat het voor jou prettiger maakt om binnen te zijn. Praktische tips voor verlies tijdens de feestdagen Hier zijn vijf tips om met verlies & rouw om te gaan tijdens deze emotionele periode: 1. Maak ruimte voor herinneringen Als jouw geliefde niet meer beter wordt is het fijn om samen herinneringen te maken. Luister samen naar muziek, kijk foto's terug, eet samen een taartje of drink een drankje. Wees gewoon even samen en laat alles wat er ontstaat maar gebeuren. Brand eventueel een kaarsje en neem een stilte moment ook voor jezelf. Welk ritueel past bij jou en bij jullie? 2. Wees niet bang voor emoties IK moedig je aan om je emoties te accepteren, hoe moeilijk dit ook kan zijn. Het is oké om verdrietig te zijn tijdens de feestdagen. Je hoeft niet altijd sterk te zijn. Je emoties gaan ook echt weer even en vaak lucht het op als ze er mogen zijn. 3. Communiceer met je omgeving Praat met familie en vrienden over hoe je je voelt. Geef aan wat je wel en niet fijn vindt. Misschien wil je een grote kerstbijeenkomst vermijden of juist wel deelnemen, maar op jouw voorwaarden. 4. Creëer nieuwe tradities Soms zijn oude tradities niet meer mogelijk of passen ze niet meer in je veranderde situatie. Als oude tradities te pijnlijk zijn, bedenk dan nieuwe. Dit kan helpen om het vedriet te verzachten en de feestdagen in een nieuw perspectief te plaatsen. Misschien kun je iets doen wat je dierbare graag doet of deed maar nu niet meer kan, zoals een bepaald gerecht bereiden of een wandeling maken maar dan aangepast. 5. Gun jezelf rust De feestdagen zijn al druk genoeg. Zorg ervoor dat je tijd maakt voor jezelf. Even een moment van stilte, een kop thee, of gewoon een wandeling in de natuur kan helpen om tot rust te komen. Wie vraag jij om hulp? Je hebt je verlies zelf aan te gaan , je hoeft dit echter niet alleen te doen. Verbinding maken met anderen is een belangrijke helende factor. Hoewel jij je soms terug wilt trekken kan het delen van jouw verhaal en emoties met anderen juist troost bieden. Kijk bij wie jij terecht kan voor die verbinding, dat kan een goede vriend zijn, familie, je buurvrouw maar ook lotgenoten. Laat je feestdagen een mix zijn van ruimte voor verdriet en momenten van verbinding. Soms is er meer ondersteuning nodig en die hulp is er. Een verliescoach kan een stukje met je meelopen en je helpen om verlies te verweven in je leven. Spreekt mijn wandelcoaching je aan? Ik ondersteun je graag en help je in het zetten van concrete stappen zodat jij jouw veerkracht vergroot. En jij je dagelijkse leven kunt leiden waarbij jouw verlies is verweven in je leven. Tot Slot Het verlies van een dierbare maakt de feestdagen anders, soms zwaar. Maar zoals ik eerder al noemde: rouw is niet iets om te overwinnen, maar iets om mee te leren leven. Door ruimte te geven aan je emoties en steun te zoeken bij je omgeving, kun je de feestdagen een nieuwe betekenis geven – één waarin zowel verdriet als liefde een plek hebben. Geef jezelf toestemming om vedriet te hebben en verlies te ervaren, want zelfs in het donkerste seizoen kan er ruimte zijn voor licht.
17 november 2024
Balans, het ziet er voor iedereen anders uit maar begint met lief zijn voor jezelf
Share by: